Нар нэг л биш байна

Нар нэг л биш байгаа талаар эрдэмтэд өнгөрсөн оноос хойш хэд хэдэн удаа мэдээлж байсан бол энэ удаад мөн адил мэдээллийг НАСА-гийн эрдэмтэд хийжээ. Нарны идэвхжлийн хэлбэр сүүлийн зуугаас ч олон жилийн дүр төрхөөс гажиж, толбоны тоо урьдчилан таамаглаж байснаас тал хувиар бага байгаа ажээ. Нарны идэвхжил оргилдоо хүрэх үед асар их хэмжээний соронзон оронг үүсгэж, түүний толбоны хэмжээ дэлхийн диаметрээс ч томордог. Мөн нарны соронзон орны нөлөөгөөр цэнэгтэй бөөмсийг огторгуйд шидлэж, тэр нь дэлхийд ч хүрэх нарны шуургыг үүсгэдэг. Нарны шуурга хиймэл дагуулын ажиллагаа, үүрэн холбооны долгионыг саатуулж, электрон төхөөрөмжүүдийг ч гэмтээх тохиолдолд бий.

2003 онд тохиосон Халловын хэмээх нарны шуурга сансар судлалын түүхэнд хамгийн их хэмжээтэй нь байв. Уг шуурганы хүч хэдийгээр дэлхийгээс холуур өнгөрсөн боловч японы хиймэл дагуулыг ажиллагаагүй болгож, олон улсын сансарын станцын нисгэгчдийг цацрагаас нуугдан хоргодоход хүргэж, Аляскийн нефт, хийн өрөмдлөгийг зогсоож, GPS навигацийн ажиллагаанд нөлөөлж амжсан байна. Тэгвэл "түүхэн мэдээллээс үзэхэд нарны идэвхжил 11 жилийн давтамжтайгаар хамгийн өндөр хэмжээнд хүрдэг бол энэ жил тохиож буй оргил сүүлийн 200 жилийн үзүүлэлтээс бага хэмжээтэй байна" хэмээн НАСА-гийн нарны физикийн судалгааны багийн тэргүүн Дэвид Хатвеи хэлж байна.

Таамаглалыг будлиантуулж байгаа зүйл нь нарны соронзон туйлын шилжилт хэвийн биш байгаа явдал юм. Нарны хойд, өмнөд соронзон туйлууд 11 жилийн давтамжтайгаар шилжиж, хоорондоо солигддог бол түүний хооронд туйлуудын соронзон орны хүч бараг тэг болтлоо сулардаг байна. "Соронзон шилжилт нь нарны идэвжлийн оргил цэгийг заах учир эрдэмтэд түүнд анхаарлаа хандуулдаг" хэмээн НАСА-гийн сансарын орчны төвийн Дуглас Бисекер хэлжээ. Гэвч энэ удаад соронзон орны туйлуудын шилжилт бас л хэвийн бус байгааг онцолж байна.

Нарны хойд соронзон туйл жилийн өмнө шилжсэн боловч өмнөд туйл урьдын адил соронзон туйлшралыг үзүүлсээр байна. "Хоёр туйлын шилжилтийн хоорондын хугацаа хэтэрхий удаан байна" гэж нарны физикч Карл Шрайвер хэлжээ. Эрдэмтэд өмнөд туйлын шилжилтийг ирэх сараас явагдах байх гэж таамаглаж байнгаа боловч нарны толбо хэтэрхий цөөхөн байгаагийн учрыг тайлбарлаж чадахгүй байна. Гэхдээ олон арван жилийн турш үргэлжлэх тогтсон давтамжийн зөвхөн нэг удаагийн иймэрхүү өөрчлөлт нарны гэрлийн долгионы уртыг бага зэрэг өөрчлөх боловч дэлхийн дулаарлыг сааруулах нөлөө үзүүлж чадна гэдэгт эргэлзэж байгаа юм.

Дашрамд дурдахад нарны идэвхжил цаашид энэ хэвээр хэд хэдэн удаагийн 11 жилийн давтамжийн хугацаанд дараалан буурах тохиолдолд дэлхийг "хүйтрэл"-д хүргэх магадлалтай талаар өмнө нийтлэж байсан мэдээллийг энд дарж уншина уу.

эх сурвалж, the wall street journal

Сансар судлал