Японы электроникийн үйлдвэрлэлийн уналтын түүx

1980-1990-ээд оны үед электрон барааны үйлдвэрлэлээр япончууд дэлхийд тэргүүлж байсан боловч "дижитал хувьсгал" эхэлсэнээр тэдний хувьд алтан үе нь дууссан гэхэд хилсдэхгүй. 2000-аад оны үеэс зах зээлд эзлэх байр сууриа алдаж, Өмнөд Солонгос, Хятад, Тайвань зэрэг бусад улсын үйлдвэрлэгчдийн ширүүн өрсөлдөөн дунд тэсч үлдэхийн төлөө тэмцэж байна. Япон улсын электроникийн үйлдвэрлэлийн тэргүүн шугаманд байсаар ирсэн Сони компани энэ салбарын уналтын түүхийн тод жишээ юм.

1990-ээд оны сүүлээр Сони компаний хувьцааны ханш болон ашгийн хэмжээ хамгийн өндөр хэмжээнд хүрч байв. Энэ үед АНУ-ын Лас Вегас хотод нээгдсэн компьютерийн төхөөрөмжийн үзэсгэлэнд тус компани MS walkman буюу мемори стик бүхий тоглуулагчийг танилцуулав. Кассет, СД-г орлохоос гадна компьютерт тохирох форматаар дуу хөгжмийг сонсох, төлбөртэйгээр дуу татан авах боломжтой, интернетийн ирээдүйг урьдчилан харсан жижиг оврын тоглуулагчийн анхдагчийг толилуулсан нь Apple-ийн iPod худалдаанд гарахаас 2 жилийн өмнөх үйл явдал байсан юм.


Электрон төхөөрөмжийн зах зээл огцом өөрчлөлтийн босгонд ирээд байгааг Сони компаний тухайн үеийн захирал Идэй соргог мэдэрч байжээ. Тус компаний технологи бүтээгчдийн үйл ажиллагаа ч идэвхжиж байв. Зохион бүтээгч Кутараги Кэн компанийн дотоод эсэргүүцэлтэй тулгаран байж хийсэн тоглоомын төхөөрөмжийн хөгжүүлэлтийн үр дүнд цоо шинэ плэйстэйшн 2 төрөн гарав. Өөрийнх нь хүсэл зоригт нийцээгүй удирдлагын шийдвэрийг дагахгүй хэмээн эсэргүүцэж байсан Маэда Сатору дэлхийн хамгийн анхны утасгүй телевизорын загварыг бүтээв.

Кэндо Тэцүжирогийн бүтээсэн өндөр чанартай дүрс боловсруулах технологи бүхий хавтгай кинескоп хоолойт зурагт 1997 онд барууны орнуудад худалдаанд гарсан даруйдаа шуугиан тарив. Тэрээр өмнө нь 400-аас олон тооны патент эзэмшиж байсан боловч нэгийг нь ч бүтээгдэхүүн болгож чадаагүй байсан юм. Эдгээр нь компаний төлөвлөгөөнд тусгагдаагүй, зохион бүтээгчид бие даан бүтээсэн гэхэд хилсдэхгүй шилдэг бүтээлүүд байсан бөгөөд MS walkman ч тэдний нэг байсан юм.

Тухайн үед Apple iMac-ийг худалдаанд гаргаж, төрөл бүрийн дуу хөгжим худалдаалах iTunes-ийг дөнгөж эхлүүлж байв. Жобс iPod-ын хамт дуу, хөгжим түгээх програм хангамжийн хөгжүүлэлтийг эрчимтэй хийжээ. Ингээд 2001 онд анхны iPod худалдаанд гарав. Гэвч зах зээлийг жинхэнэ цочролд оруулах бүтээгдэхүүн түүний дараа нь гарах болно. Дуу, хөгжим худалдаалах iTunes Store 2003 оноос ажиллаж эхлэв. Жобс өөрийн биеэр хөөцөлдөж, дуу бичлэгийн компаниудтай харилцан ашигтай хамтран ажиллахыг санал болгосны үр дүнд төрөл бүрий дуу, хөгжим худалдаалах эрхийг авч чаджээ.


Сони ч бас гар хумхиж суусангүй, дуу түгээх програмаа худалдаалах ажилд хүч зарж байв. Гэвч Apple-ийн шинэ бүтээгдэхүүнүүд төрөл бүрийн хөгжим тоглуулагч үйлдвэрлэж ирсэн аварга брэндийг хүмүүсийн тархинаас арчих аюулыг учруулж эхэлсэн юм. Сони мюзикийн америк дахь салбарын захирал Энди Лак үүнийг мэдэрч байв. Тэрээр Токиод байрлах төв оффист болсон хуралдааны үеэр Apple-ийн эсрэг тэмцэх төлөвлөгөө боловсруулахыг Сонигийн удирдлагаас хүссэн боловч тэд хөдөлсөнгүй.

Энди Лак хэдийгээр салбарын захирал хүн, Токиод олон удаа очиж байсан боловч жинхэнэ үйлдвэрлэлийн халуун шугам дээр ажиллаж буй технологи бүтээгчидтэй уулзах боломж нэг удаа олддоггүй байв. Энэ нь Сони мэтийн японы компаний уламжлал, бүтэц зохион байгуулалтын онцлог байв. Түрүүлж гарсан walkman юуны учир "iPod" болж чадсангүй вэ. "Технологийн бүтээгдэхүүн бол бие даасан бизнесийн салбар болж зөвхөн нэг л төрлийн бизнест чиглэх учиргүй. Сүлжээний үйлчилгээ, контент, бүтээгдэхүүн гурав нийлж байж нэгэн цогц болох ёстой. Сонигийн хувьд энэ иж бүрдэл хангалттай бүрдэж чадаагүй" хэмээн Сонигийн захирал асан Хирай дүгнэж байна.

Walkman-ы хамт онлайнаар дуу, хөгжим худалдаалах програм гаргасан боловч бүтээлийн сан зөвхөн Сони мюзикийн эзэмшиж буй эрхийн хүрээнд хязгаарлагдаж байсан нь хэрэглэгчдийн шаардлагыг бүрэн хангасангүй. Үнэн чанартаа тухайн үед Сони жижиг хэмжээний CD болох мини диск тоглуулагчийг амжилт олно хэмээн найдаж байв. Гэтэл Жобс холбоо харилцаа бүхий Сонигийн мэргэжилтнүүдэд хандан мини диск тоглуулагч хол явахгүй гэдгийг зөвлөж байжээ. Бил Геитстэй хийсэн ярилцлагын үеэр Жобс Apple хэрхэн амжилтад хүрсэн тухай тодорхойлсон байдаг. Тэрээр "өмнө нь маш олон шинэ, сайн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж ирсэн Сони компани програм хангамжын хөгжүүлэлтийг хангалттай сайн хийхгүй байна, iPod бол цэвэр програм хангамж юм" гэжээ.


1990-ээд оны сүүлээр "дижитал хувьсгал" эхлэх үед Сони олон тооны хөдөлгөөнт эд анги бүхий механик төхөөрөмжүүдтэй зууралдсаар байв. Үүний тулд олон тооны мэргэшсэн ажилчин, үйлдвэрлэлийн болон угсралтын нүсэр тоног төхөөрөмжүүд шаардагдана. Гэтэл Apple шинэ дижитал технологи ашиглаж, уламжлалт төхөөрөмжийн олон төрлийн үйлдлийг хэдхэн чипэнд багтаав. Тэдэнд үйлдвэр байгуулах шаардлага ч гараагүй бөгөөд Хятад мэтийн улсын хямд ажиллах хүчинг хөлслөх болжээ. Нөгөө талаас ийм төрлийн дижитал төхөөрөмжийн чип мэтийн эд ангийг бараг аль ч улсад үйлдвэрлэх боломжтой байв. Үр дүнд нь төхөөрөмжийн үнэ өртөгийг эрс бууруулж, Сониг яах ийхийн зуургүй ялагдахад хүргэнэ.

Ингээд 2003 оноос Сони компани алдагдалд орж, санхүүгийн байдал нь хүндрэв. 2006 он гэхэд 20 мянган ажилтнаа цомхотгохоор шийдвэрлэжээ. Энэ шийдвэр компаний дотоод уур амьсгалыг эрс өөрчлөхөд хүргэсэн юм. Утасгүй телевизорын загвар бүтээсэн Маэда Сатору нарын технологи бүтээгчид үүний эсрэг саналтай байв. Түүний бүтээсэн телевизороор нэвтрүүлэг үзэхээс гадна интернетэд холбогдох боломжтой, дэлгэц дээр даралт хийх замаар удирдагддаг, өөрөөр хэлбэл одоогийн таблет компьютерийн голлох онцлогуудийг агуулж байсан юм.


Тухайн үед зохион бүтээгчид завтай цагтаа бусад хүмүүстэй харилцан ярилцаж, олсон шинэ санаагаа бие даан бүтээгдэхүүн болгон хөгжүүлэх эхлэлийг тавихад чөлөөтэй байв. Гэтэл цомхотголын дараа шинэ зарчим үйлчлэх болж, зөвхөн удирдлагын зааварласан ажлыг л гүйцэтгэхийг шаардах болсон нь Сонигийн үйлдвэрлэлийн уламжлалт соёлыг устгахад хүргэжээ. Оногдсон ажлаас бусад зүйлсийн талаар бусадтай ярилцах нь зааварласан ажилд тооцогдохгүй учир түүнийг хорьсоноор ажилчдын чөлөөт сэтгэлгээг хязгаарласан юм.

Ашиг олох магадлал бага гэсэн шалтгаанаар утасгүй телевизорын хөгжүүлэлтийг 2007 онд зогсоосон байна. Маэда мөн онд Сонигоос халагдав. Ирээдүйн олон шинэ технологи боловсруулж байсан Технологи хөгжүүлэх судалгааны төвийг зардал бууруулах нэрээр 2008 онд хааж, захирал нь тэтгэвэртээ гарав. Үүгээр шинэ бүтээгдэхүүн төрүүлэх суурь бүтэц алдагдаж эхэлжээ. Идей захирал ч тусгаарлан, бие даасан компани байгуулсан байна.

2001 онд Хитачи 14700, Тошиба 18800, Панасоник 8000, Фужицү 16400, НЕК 6000 ажилтнаа тус тус халав. Ажилчдыг цомхотгохын тулд эхлээд өөрийн саналаар халагдах хүсэлтэй хүн байгаа эсэхийг асууна. Энэ тохиолдолд их хэмжээний тэтгэлэг авах учир хамгийн олон жил ажилласан, туршлагатай хүмүүс эхний ээлжинд халагдана. Энэ нь компаний өрсөлдөх чадварыг эрс бууруулах нөхцөл болдог. Халагдсан туршлагатай ажилчид ийм хүмүүсээр ангаж цангаж буй Хятад, Өмнөд Солонгос, Тайваний компаниудад ажиллах болж зах зээлд өрсөлдөгчдийг улам бүр хүчирхэгжүүлнэ.

Санхүүгийн хүндрэлээс гарахын тулд цомхотголын дараа авсан арга хэмжээ нь компаний нэрийн хуудас гэгдэж байсан телевизорын үйлдвэрлэлийн өртөгийг бууруулах явдал байв. Үүний үр дүнд 2012 он хүртэлх 6 жилийн хугацаанд LCD телевизорын үнэ 3 дахин буурчээ. Гэвч Самсунг, LG компаниуд зах зээлээ эрчимтэй тэлснээр тухайн үед зах зээлд томоохон байр суурь эзлэж байсан Шарп хүнд байдалд оров. Самсунгийн хямд телевизорууд худалдаанд гарах болсоноор зах зээлд эзлэх хувь 2005 онд тэнцэж 27.5% болсон бол өнгөрөгч онд Шарпынх 10.7% болж буурчээ.

Шарп дэлхийн хамгийн анхны хар цагаан телевизор, электрон тооны машинаас авахуулаад үргэлж бие даасан технологи боловсруулсаар иржээ. Энэ уламжлалаа хадгалж 2007 оноос хар хайрцагны бодлого баримтлах болов. Технологийн нууцыг гадны компаниудад алдахгүйн тулд ажилчидаа хүртэл хатуу чанд хянах болжээ. Тэгвэл Самсунг тэс өөр бодлого хэрэгжүүлж, өөрийнхөөс гадна гадны хямд, сайн технологийг маш хурдан авч хэрэглэх болсон байна. Тэд шинэ санаа, инновацид бус, бүтээгдэхүүнд хамаг анхаарлаа хандуулж байв. Харилцаа холбоотой бусад үйлдвэрлэгч, хангагч нар Самсунгийн үйлдвэрт чөлөөтэй нэвтэрч, бүтээгдэхүүнийг аль болох хурдан гаргахад саад болох асуудлуудыг газар дээр нь хамтран шийдвэрлэж байв. Тэд японоос ч технологи авч нутагшуулж байв.

Шарп орлого өндөртэй хэрэглэгчдэд зориулан 60 инчээс том дэлгэц бүхий телевизорийн үйлдвэрийг 2007 онд шинээр байгуулж, өрсөлдөөнд ялахыг оролдов. Самсунг хөгжиж буй орнуудад үйлдвэрүүдийг олноор байгуулан шинэ зах зээлдээ илүү ойртож байсан бол Шарпад ийм бодлого байсангүй. Хөгжиж буй орнуудын зах зээлд нэвтэрснээр хямд ажиллах хүчийг ашиглах, бүтээгдэхүүн түгээх сүлжээний зардлыг эрс бууруулах боломжтой байв. 2000-аад оны эхээр Самсунг бараг хэний ч танихгүй, хагас дамжуулагч үйлдвэрлэгч жижигхэн компани байсан бол 2005 онд LCD дэлгэцийн үйлдвэрлэлээр японы компаниудтай өрсөлдөх хэмжээнд хүрчээ. Япончууд үүнийг мэдрэх үед аль хэдийн оройтсон байв.

Япончууд аль болох сайн технологи бүтээж, зөвхөн хөгжингүй орнуудын зах зээлд өндөр үнээр борлуулах бодлого барьж байсан бол АНУ-ын банкны хямралын нөлөөгөөр бүтэлгүйтэв. Хямралын дараа Энэтхэг мэтийн хөгжиж буй улсыг онилсон боловч тэнд Самсунг аль хэдийн байр сууриа эзлэж, зах зээлийг атгасан байсан юм. Эдийн засгийн хямрал нь дижитал хувьсгалын дараагаар япончуудад цохилт болсон хоёр дах гадаад хүчин зүйл болжээ. Хямралын өмнө 1 доллар 120 иентэй тэнцэж байсан бол 80 иен хүрч, ханш 30%-иар буурав. Хэний ч тааварлаж чадаагүй энэ үйл явдал япон компаниудын санхүүгийн байдлыг хүндрүүлж, өрсөлдөх чадварыг эрс бууруулахад нэрмээс болжээ.

Сони компани сүүлийн 4 жил дараалан алдагдалтай ажиллаж, санхүүгийн байдал нь муудсаар байна. Зөвхөн 2011 онд гэхэд л алдагдлын хэмжээ 520 тэрбум иенд хүрэв. Японы компаниуд ч электроникийн салбарыг уналтад хүргэсэн алдаануудаасаа суралцан, дахин сэргэх шинэ төлөвлөгөөг боловсруулан хэрэгжүүлж эхлээд байна. Үүсгэн байгуулагдсанаас нь хойш нүүр царай нь болж ирсэн ахуйн цахилгаан хэрэгслийн үйлдвэрлэлийг өөрчлөн байгуулах явдал Сони компаний хувьд тулгамдсан асуудал болоод байна. Учир нь кино, дуу хөгжим, санхүү зэрэг бусад салбарууд ашигтай ажиллаж байхад зөвхөн ахуйн цахилгаан хэрэгслийн салбар 230 тэрбум иений алдагдалтай ажиллажээ. Ахуйн цахилгаан хэрэгслүүд дундаас телевизорын үйлдвэрлэл 8 жил дараалан алдагдалтай ажиллаж, алдагдлын хэмжээ 70 тэрбум иенд хүрэв.

Хамгийн их анхаарал татаж байгаа телевизорын салбарт өөрчлөлт хийхээс гадна дүрс боловсруулах технологи, тоглоом, үүрэн төхөөрөмжийн үйлдвэрлэлд анхаарлаа хандуулж судалгааны зардлын 70%-ийг зарцуулахаар шийджээ. Фото камер зэрэгт ашиглагддаг дүрс мэдрэх хагас дамжуулагч буюу мэдрэгчээр дэлхийн зах зээлийн хамгийн их 40%-ийг тус компани эзэлсэн хэвээр байна. Дүрс боловсруулах технологийн энэ суурь боломжийг ашиглан эмнэлгийн шинжилгээний дурангийн зах зээлд өндөр хувь эзлэдэг Олимпус компанитай хамтарч, шинэ төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх замаар зах зээлээ өргөжүүлэхээр төлөвлөжээ. Эдгээрээс гадна өнгөрөгч оны сүүлээр засгийн эрхэнд гарсан Либерал ардчилсан намын эдийн засгийн шинэ бодлогын нөлөөгөөр иений ханш буурч, японы электроникийн үйлдвэрлэлийг дахин сэргээхэд "хонгилын үзүүрт гэрэл асааж" байгаа юм.

эх сурвалж, NHK

3 сая долларын шагнал санаачлав

Рокфеллерийн их сургуулийн профессор Кори Баргманы судалгаа энгийн бүтэц бүхий лабораторын амьтадын нэг болох хялгасан хорхойн нарийн нийлмэл дүр төрхийг илчилж, олон шинэ боломжийг нээжээ. Тэрээр хялгасан хорхойн мэдрэлийн эсүүдийн харилцан үйлчлэлийн холбоог судалсан юм. Мөн тус их сургуулийн профессор Тиша Дэ Ланг хөгшрөлтийг сааруулах нөлөө бүхий сүүн тэжээлтэн амьтадын телемор (хромсомын төгсгөл дэх ДНХ-ийн бүтэц)-ийг судлаж, телеморын дутагдал нь хорт хавдарын эсийн генийн тогтворгүй байдалд хүргэдгийг тогтоожээ.

Тэдний судалгаа шинжлэх ухааны салбартаа тодорхой хэмжээгээр үнэлэгддэг боловч одоо өөр нэгэн сонирхолтой байдлаар онцлогдож байна. Учир нь хамгийн их хэмжээний мөнгө дагалдах шагналыг сүүлийн үед хүртсэн 20 гаруй эрдэмтэдийн дунд байгаа хоёрхон эмэгтэй эрдэмтэн юм. Эдгэшгүй өвчин болон хүний амьдралыг уртасгахад чиглэсэн судалгаагаар "Амьд биетийн судалгааны амжилтын шагнал"-ыг 11 эрдэмтэн өнгөрөгч Лхагва гаригт хүртэж тус бүр 3 сая доллараар шагнуулжээ.

Уг шагналыг Фэйсбүүкийн Марк Цукерберг, Гүүглийн Сергей Брин, Эплийн Арт Левинсон, оросын нийгмийн сүлжээний "загалмайлсан эцэг" Юри Милнер нарын технологийн тэрбумтнууд санаачилж, цаашид жил бүр 5 хүнийг тодруулан шагнаж байхаар тогтжээ. Шагналын комисст тэдгээрээс гадна Бриний эхнэр Эн Вожисэки, Цукербергийн эхнэр Присцила Чан нар оролцсон байна. "Шагнагдаж буй хүмүүс нийгэмд баатар ёсоор үнэлэгдэх ёстой" хэмээн биотехнологийн анхны хувийн компанийг үндэслэгч Вожисэки хэлэв.

Харин шагналын санааг онолын физикийн чиглэлээр Орост суралцаж байсан Юри Милнер гаргажээ. 12 тэрбум долларын хөрөнгөтэй гэгддэг тэрээр өмнө нь "Онолын физикийн салбарын шагнал"-ийг санаачилж, барууны 9 эрдэмтэнг сонгон тус бүр 3 сая доллараар шагнаж байсан юм. Ийнхүү шинжлэх ухааны салбарт амжилт гаргасан хүмүүст олгох шагналын мөнгөн хэмжээ нэмэгдсээр байна. "Онолын физикийн салбарын шагнал"-аас өмнө тус бүр 1 сая доллар дагалдах Кавли, Шау, мөн 1,1 сая доллар бүхий Нобелийн шагнал хамгийн их орлоготойд тооцогдож байв.

Английн Гаардиен сонин "Амьд биетийн судалгааны амжилтын шагнал" хүртсэн хүмүүсээс ярилцлага авахад бүгд шагналын тухай мэдээнд гайхаж цочирдсон тухай өгүүлсэн байна. Шагнагсдын нэг Дэ Ланг "би бараг өмч хөрөнгөгүй шахуу хүн, надад тийм их мөнгөний хэрэгцээ байдаггүй" гэсэн бол Баргман "энэ зүгээр л нэг тоглоом шоглоом хийсэн явдал байх гэж бодсон" гэжээ. Шагнагдсан хүмүүсийн дунд iPS эсийн судалгаагаар өнгөрсөн жил Нобелийн шагнал хүртсэн Яманака Шинья байгаа юм.


эх сурвалж, popsci

Цагдаагаар даажигнасан хакер баригдав

Компьютерийг алсаас удирдах вирус ашиглан, аллага үйлдэх тухай бичлэгийг бусдын өмнөөс хийж интернетэд байрлуулж байсан япон хакер баригдлаа. Түүний бичлэгүүд америкт байрлах серверээр дамжин хийгдэж байсан учир японы цагдаагийн байгууллага өнгөрсөн оны сүүлчээр 5 мэргэжилтэнг тус улсад илгээж, Холбооны мөрдөх товчоотой хамтран мөрдлөг хийсэн боловч гэмт хэрэгтний талаар ямар нэгэн ул мөрийг кибер ертөнцөөс олж чадаагүй байна.

Ийнхүү мөрдлөгийн ажил мухардалд орсон тул уг хакерийг баривчлахад туслах баттай мэдээлэл өгсөн хүнд 3 сая иений шагнал өгөхөөр амлав. Харин энэ оны эхний өдөр хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад хандсан мэйл гэмт этгээдээс ирсэн байна. Мэйлд хавсралтад байгаа цуврал даалгаврыг биелүүлсэн нэг хүнд  IESys вирусын эх кодийг өгч, өөртэйгээ шууд холбогдох боломжоор хангана, шуугиан тарьсан мэдээлэл хийх боломжыг бүү алдаарай гэсэн байв.

Даалгавар нь солонгост нэрд гарсан компьютерийн тоглоомын зурагнаас нуугдмал үгийг олж солонгос хэлнээс орчуулах, түүнийг нууц үг болгон ашиглаж зориулалтын програмын тусламжтайгаар хэд хэдэн зургийг эвлүүлэх, япон даамны нүүдэл хийх, дууны файлыг урвуу тоглуулан нуугдмал үгийг илрүүлэх гэх мэт хэсгүүдээс бүрдэж байв. Тэдгээрийг бүрэн тайлж уншвал Токио хотын газар нутагт харъялагдах хамгийн өндөр уулын оргил дээр эх код бүхий флэш дискийг нуусан тухай фото зураг бүхий мэдээлэл гарчээ. Мэдээллийн дагуу цагдаа нар уулын оргилыг шалгаж, заасан цэгт ухаж үзсэн боловч юу ч олдсонгүй.


1 сарын 5-нд гэмт этгээдээс ирсэн дараагийн мэйлд, нуусан зүйлсийг хэтэрхий гүехэн булсан учир ил гарч салхинд хийсэн алга болсон, мөн шинэ даалгавар биелүүлэх тухай бичсэн байв. Энэ удаад Канагава мужын Эно хэмээх арлаас хүзүүвчинд нь мэдээлэл нуусан муурыг олох тухай даалгавар байв. Эно арал нь олон тооны золбин мууртай учир муурны диваажин хэмээн нэрлэгддэг. Мөрдөгч нар арлаас муурыг олж хүзүүвчинд нь нуусан микро SD картыг олов. Мөн ойролцоо байрлуулагдсан хамгаалалтын камеруудын бичлэгийг давхар шалгаж,  мууранд хүзүүвч зүүж буй эрэгтэйг мотоциклийн хамт илрүүлжээ.


Улмаар програм хангамжийн мэргэжилтэй, 30 настай, Катаяма гэгчийг баривчлав. Тэрээр одоогийн байдлаар хэргээ хүлээгээгүй байгаа боловч камерийн бичлэгээс гадна өмнө нь аллагын тухай хийсэн интернетийн бичлэгийн нэгийг өөрийн ажлын газрын компьютерээс хийсэн нь нотлогдоод байна. Хэрэгтэн 8 жилийн өмнө нэр бүхий компаний захирлуудын амь насанд халдах тухай бичлэгийг интернетэд хийсэн хэргээр 1.5 жил хоригдох ял эдэлж байжээ. Тэрээр тухайн үед өөрийгөө хилс хэргээр шийтгэгдсэн хэмээн мэдэгдэж байсан байна.

Сэтгэлзүйчдийн ярьж байгаагаар хэрэгтэн ял эдэлснээр өөрийнх нь амьдралд олон сөрөг өөрчлөлт гарсанд шүүх, цагдаагийн байгууллагыг буруутгаж хорссон, мөн интернетийн ертөнцөд шуугиан тарьж од болохыг хүссэн нь энэ удаагийн хэргийг үйлдэх шалтгаан болжээ. Ийнхүү өөрийн хийсэн хэргийн ул мөрийг чадварлаг нууж цөөнгүй хүмүүсийг хилсээр баривчлуулан, багагүй ажил явдал болгож цагдаагаар хагас жил илүү хугацаанд даажигнаж чадсан хэрэгтэн хакер кибер ертөнцдөө бус, бодит амьдралд хазгай гишгэсэн мөрнөөсөө үүдэн баривчлагдаад байна.

Хэрэв тэрээр ийм алдаа хийгээгүй бол бараг илрэх боломжгүй байсан гэдгийг ч мэргэжилтнүүд нуухгүй байгаа юм. Цагдаагийн байгууллага их хэмжээний шагнал амладаг явдал нь нэг талаас мөрдлөгийг мухардалд оруулсан мэт харагдуулдаг боловч, цаагуураа хэрэгтэнд ялан дийлсэн мэт сэтгэгдэл төрүүлж, иймэрхүү болгоомжгүй алдаа гаргуулах зорилготой байдаг ч байж магадгүй л юм.

Монголчууд Японд довтолсон нь (эхний хэсэг)

Япон улс 7-13 -р зууны үед гадаад улсуудтай их бага хэмжээний дайн байлдаан хийж байсан боловч, тусгаар тогтнол, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдлыг хөндсөн тухайн үеийн хамгийн том довтолгоон монголчуудаас ирсэн юм. 1259 онд Солонгосын хойгийн Корё улсыг монголчууд эрхшээлдээ оруулж, дараа жил нь Хубилай их гүрний хаан ширээнд суув. 1268 онд япончууд Хубилайн анхны захидлыг хүлээн авчээ. Захидал харилцаа холбоо тогтоохыг хүссэн өнгө аястай байсан боловч, татвар төлөхийг шаардаж, цэргийн хүч хэрэглэхэд хүргэхгүй байхыг анхааруулсан агуулгыг төгсгөл хэсэгт оруулсан байв.

Хубилай тухайн үед цэцэглэн хөгжиж байсан өмнөд хятадын Сүн улсыг эзлэхээр төлөвлөж байжээ. Сүн улс нь торгоны замын чухал хэсгийг хамарч, худалдаа арилжаа, газар тариалан, далайн тээвэр өндөр хөгжсөн улс байв. Иймд тус улсыг эзлэх аян дайнд шаардагдах хөрөнгө зардлын зарим хэсгийг япончуудаас гаргуулахыг хүсч байсан бололтой. Харин захидлыг хүлээн авсан японы эрх мэдэлтнүүд түүнд онц ач холбогдол өгсөнгүй. Япон улс Сүн улсаас өөр улстай бараг харилцаа холбоогүй, гадаад улсуудын талаар ч хангалттай мэдээлэлгүй байв. Тэд монголчуудын тухай Сүн улсын төлөөлөгчдөөс асуухад "зэрлэг бүдүүлэг улс" хэмээн хариулсан гэх эх сурвалж ч байдаг байна.

1270 онд хуучин Корёгийн эзэнт гүрний хааны ордны хамгаалалтыг хариуцаж байсан Санбэёлчо хэмээх цэргийн бүлэг Канфа аралд монголчуудын эсрэг бослого гаргав. Удалгүй монгол цэрэгт хөөгдөн Солонгосын хойгийн өмнө хэсэгт байрлах Канда арал руу зугтжээ. 1271 онд Санбэёлчогийн удирдагчид тусламж хүссэн захидлыг япончуудад илгээсэн байна. Захидалд цэрэг болон эд xөрөнгийн туслалцаа үзүүлэхийг хүсээд монголчууд довтлон ирэхийг сануулсан байв. Гэтэл Корё улсын газар нутгаас ирсэн өөр өөр агуулга бүхий захидлууд японы Камакура шогуны захиргааг эргэлзэхэд хүргэжээ.

Туслалцаа хүссэн сүүлийн захидал, татвар төлөхийг шаардаж сүрдүүлсэн эхний захидлаас өөр илгээгчээс ирсэн гэдгийг тэд ялгаж салгаж ойлгосонгүй. 1273 онд Санбэёлчогийн бүлэг одоогийн Чэжү аралд монголчуудад ялагдаж, бослого бүрэн дарагджээ. Гэхдээ уг тэмцэл япон руу хийсэн монголчуудын довтолгоог тодорхой хугацаагаар хойшуулсан юм. 1274 оны 10 сарын 5-нд Хубилайн армийн 30 мянган цэрэг японд довтлон ирэв. Монголын цэргүүд Цүшима арлын хамгаалалтын цэргийг хялбархан ялж, Ики арлаар дамжин Хаката буланд орж иржээ.


Киотогийн цэргийн удирдагч Такэсаки Сүэнага цэрэг авч угтан байлдсан боловч монголчуудын довтолгоог зогсоож чадсангүй. Учир нь тэдний тулалдах урлаг япончуудынхаас тэс өөр байв. Ихэвчлэн нэг цэрэг дайсны нэг цэргийн эсрэг сэлмээр тулалддаг арга барил бүхий япончууд бүрээн дуугаар нэгэн зэрэг, бөөнөөр довтлон ирэх монголчуудын эсрэг хүчин мөхөсджээ. Монгол цэргийн бага оврын нум сум довтолгоонд туйлын тохиромжтойгоос гадна сумны зэвэнд хор шингээх мэтийн аргуудыг хэрэглэж байв.

Үүнээс гадна төмрийн хэлтэрхийнүүд, шатаах бодис агуулсан тэсрэх бөмбөг хэрэглэж байсан нь япончуудын урьд хожид үзээгүй аймшигтай зэвсэг байжээ. Монгол цэргүүд япончуудын эсэргүүцлийг хялбархан няцааж Хаката хотод орж ирсэн боловч тэр өдөртөө усан онгоцондоо суун буцсан байна. Үүний шалтгаан тодорхойгүй байдаг боловч далайн хар салхи дэгдсэн, анхнаасаа зөвхөн сануулга өгөөд буцах зорилготой байсан, монголын армийн монгол, солонгос цэргүүдийн хооронд зөрчил гарсан зэрэг таамаглалыг түүхчид дэвшүүлдэг.

1275 онд Хубилай элч төлөөлөгчөө илгээсэн боловч тэр нь японы цэргийн эрхтнүүдэд алагдав. Харин япончууд Хаката булангийн эрэг дагуулан 3м өндөртэй, 20 км урт чулуун хэрэм байгуулах зэргээр монголчуудын дараагийн довтолгооны эсрэг шаргуу бэлтгэж эхэлсэн байна. 1279 онд Сүн улсыг эзлэж, бүх хятадыг эрхшээлдээ оруулсан Хубилай ч хятадийн өмнөд боомт Гуанжоу зэрэг хотод шинэ довтолгоонд бэлдэж, усан онгоцууд бүтээж эхлэв. Ингээд 1281 онд солонгосын хойгоос 40 мянган цэрэг, өмнөд хятадаас 100 мянган цэрэг тус тус японыг чиглэн нийт 4400 усан онгоцоор хөдлөжээ.


Солонгосын хойгоос гарсан цэрэг 6 сарын 6 -нд түрүүлэн ирж довтлов. Энэ үед япончуудын байгуулсан хэрэм үүргээ гүйцэтгэж, монголын цэргийн эхний хэсэг эрэгт гарч чадалгүй ухарсан байна. 7-р сард хятадаас гарсан цэргүүд ирж, одоогийн Нагасаки мужын Такашима орчимд эхний хэсэгтэй нийлэн дахин довтлоход бэлтгэв. Энэ үед хүчтэй салхи шуурган дэгдэн, монгол цэргүүд үймж эхэлсэн байна. Япончууд ч боломжийг ашиглан жижиг завиар амжилттай довтолсон байна. Шуурганд барьц алдсан монголын цэргүүдийн ихэнх нь живж, алагдсан бол дөнгөж 30 орчим мянган цэрэг амь гарч буцжээ.

Монголчуудын хоёр дахь удаагийн довтолгоон амжилтгүй болсон шалтгааныг 1-рт хамгаалалтын хэрэм байгуулж, монголчуудын довтолгооны онцлогт тохируулан жижиг завиар эсэргүүцсэн, 2-рт солонгосын хойг болон хятадаас ирсэн цэргүүдийн харилцаа холбоо, довтолгооны тактикийн нэгдэл хангалтгүй байсан, 3-рт монголчуудын усан онгоц хангалттай бат бэх байгаагүйгээс хялбар гэмтэж, эвдэрч байсан, 4-рт далайн хар салхи, ширүүн бороо нөлөөсөн гэж түүхчид үздэг байна.

2 удаа амжилтгүй довтолсон Хубилай 3 дахь удаагаа дахин япон руу довтлохоор төлөвлөж байсан гэж түүхчид үздэг. Хубилай 1287 онд Вьетнам улс руу цэрэглэн довтлов. Монголын цэргийн усан онгоцнууд Бак Данг голыг өгсөх үед вьетнамчуудын бэлтгэсэн урхинд оржээ. Вьетнамчууд далайн таталт болж, голын усны түвшин доошлох үед голын ёроолд урт модон гадаснууд хатгаж орхисон байна. Далайн түрэлтийн үед голыг өгсөж ирсэн Монголын усан онгоцнууд дахин таталт болж усны төвшин буурахад гадсанд хайрдаж хөдөлгөөнгүй болжээ. Энэ үед вьетнамчууд жижиг завиар довтлон олон тооны монгол цэргийг усан онгоцын хамт устгасан байна. Усан флотын их хэмжээний хохирол амссан Хубилай 3 дахь довтолгооноо хийж амжилгүйгээр 7 жилийн дараа таалал төгсчээ.


үргэлжилнэ ...

40 жил услаагүй "эко цэцэрлэг"

Бөөрөнхий шилэн саван дахь бичил цэцэрлэгийг 53 жилийн турш ургуулсан Дэвид Латимер олон хүнд суутан мэт санагдаж магадгүй. Гэхдээ цэцэрлэг түүнээс ямар ч хүчин чармайлт шаардаагүй юм. Учир нь сүүлийн 40 жилийн хугацаанд нэг ч удаа услаагүй боловч традесканция хэмээх ургамал шилэн дотроо одоо ч ердийн байдлаар цэцэглэн, ургасаар байна. 80 настай Латимер бичил цэцэрлэгийг цонхноос 2 м орчим зайд байрлуулан нарны гэрэл бага зэрэг тусгахаас өөрөөр нэг ч удаа арчилж тордоогүй ажээ.

Бичил цэцэрлэг хэдийгээр битүүмжлэгдсэн шилээр гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдсан боловч, өөрийн гэсэн эко системийг бий болгож, фотосинтезийн тусламжтайгаар нарны гэрлийг өсөлтөд шаардлагатай энергид хувиргасаар иржээ. Фотосинтезийн үр дүнд битүү системд хүчилтөрөгч ялгарахын хамт агаарын чийглэг нэмэгдэнэ. Мөн ялзарч муудсан навчнууд тасран унаж, нүүрстөрөгчийн давхар исэл буюу ургалтад шаардагдах шим тэжээлийн бодисыг үүсгэдэг байна.

Латимер "битүү таглаж орхивол юу болох бол" гэсэн саваагүй сонирхолын үүднээс 1960 онд анх хүхрийн хүчил агуулагдаж байсан шилэн савыг цэвэрлэн, бордоо хийж үр суулгаад сайтар таглаж орхижээ. Тухайн үед шар айрагны аяганы дөрөвний нэгтэй тэнцэх хэмжээний ус хийсэн бол 1972 онд 2 дахь усалгаа хийснээс хойш өнөөдрийг хүртэл дахин нэг ч удаа усалсангүй. Шилтэй цэцэрлэгийг үүднийхээ өрөөний шатанд дор байрлуулсан байна. Харин BBC радиогийн цэцэрлэгийн тухай нэвтрүүлэгт фото зургийг нь илгээснээр бичил цэцэрлэгийн тухай мэдээлэл олон нийтэд ил болсон байна.

Цэцэрлэгийн дизайнер бөгөөд нэвтрүүлгийн хөтлөгч Крис Бирдшоу "энэ бол ургамал дахин боловсруулалт хийж чаддагийг харуулсан амьдралын тойргийн гайхалтай жишээ" гэжээ. Мөн энэ нь НАСА сансарт ургамал авч явахыг сонирхоход хүргэсэн шалтгаануудын нэг гэв. Ногоон ургамал нь агаарын бохирдлыг маш сайн цэвэршүүлэгч, иймд сансарын станцад маш үр ашигтай бие даасан эко системийг бүрдүүлж чадна. Ийм системд гаднаас өгөх цорын ганц зүйл нь нарны гэрэл байна, харин бусад бүх шаардлагатай нөхцөлүүдийг систем өөрөө бий болгодог байна. Латимер нас барсаныхаа дараа цэцэрлэгээ насанд хүрсэн хүүхдүүддээ өвлүүлж үлдээхийг хүсдэг гэжээ.

Фотосинтез нь нүүрс усанд агуулагдах энерги хүчилтөрөгчтэй харилцан үйлчилж, нүүрстөрөгчийн давхар исэл, ус, химийн энерги үүсгэдэг хүн болон амьтадын эсийн амьсгалийн эсрэг процесс юм. Гэвч битүү эко систем ялзралд орсон эдийг тусгаарлаж унагахад ч бас эсийн амьсгалыг ашигладаг байна. Ургамал навчин доторхи хлорфилд агуулагдах уургийн тусламжтайгаар нарны гэрлийг шингээж авдаг. Гэрлийн энергийн зарим хэсэг АТР молекулд хадгалагддаг бол бусад хэсэг нь усан дах электроныг суллахад зарцуулагдана.

Ургамлын үндэсээр дамжин хөрснөөс шимэгдэх усны  чөлөөлөгдсөн электронуудын нөлөөгөөр нүүрстөрөгчийн давхар ислийг нүүрс ус болон хүчилтөрөгч болгон задлах химийн урвал явагдана. Мөн хөрсөнд дэх бактерүүд ургамлаас ялгарах хүчилтөрөгчийг шингээж, ургамалд хэрэгтэй хүчилтөрөгчийн давхар ислийг ялгаруулдаг. Мэдээж гэрэлгүй шөнийн цагт фотосинтезийг удирдахын тулд ургамлын эсийн амьсгалах процесс явагдана. Шилэн дэх цэцэрлэг нь тусгаарлагдсан битүү систем учир түүнд агуулагдах ус системийн эргэлтээр дамжин дахин ашиглагдана.

Ургамлын үндэсээр шимэгдсэн ус ууршиж, агаарын чийглэгт шилжинэ. Дараа нь конденсацлагдаж, бордооны найрлагад шилжих маягаар усны эргэлт давтагдан явагдана. Ийм битүүмжлэгдсэн эко цэцэрлэгийг хүссэн хэн ч тариалах боломжтой ажээ. Үүний тулд өргөн хүзүү бүхий шилэн сав, сайн чанарын бордоо, жижиг ширхэгтэй хайрга, үр байхад л хангалттай. Гэхдээ ийм цэцэрлэгийн ургамлыг үнэрлэх, хүнсэнд хэрэглэх боломж хязгаарлагдмал. Нөгөө талаас нарны гэрлийг эс тооцвол бусад ямар ч арчилгаа шаардлагагүй юм. Харин ургамлын өсөлт нь шилний хэмжээгээр хязгаарлагддаг байна.



эх сурвалж, mailonline

Бид харь гаригийн бактерийн үр удам уу

Дэлхийд амьдрал үүсэхэд шаардлагатай түүхий эд, материалууд сансараас ирсэн байж болох тухай өмнө нь нийтлэж байсан. Тэгвэл үүний нотолгоо болох баримтууд шинээр олдсоор байна. Чили улсын нутаг дэвсгэрт байрлах Европын одон судлалын өмнөд төвийн эрдэмтэд 64 радио телескопоос бүрдэх сансарын ажиглалтын дэвшилтэт системийн тусламжтайгаар жижиг хос одны системд сахарын нэгдэл агуулагдаж байгааг илрүүлжээ. Биднээс 400 гэрлийн жилийн зайд орших уг системийн 16293-2422 од нартай адил масстай юм байна.

Энэхүү нээлт нь амьдралын түүхий эд сансарт аяндаа бий болсон гэдгийг нотлож байна. Хүнсний сахартай төстэй бүтэц бүхий гликольальдегид нь ДНХ болон РНХ-г бүрдүүлэгч бодисуудын нэг юм. Энэ бодис өмнө нь 2000 онд, 26000 гэрлийн жилийн зайд байрлах тоосонцорын үүлнээс олдож байсан боловч энэ удаад амьдрал үүсэх тохиромжтой цаг хугацааны үечлэл болон орон зайн байрлалаас оллоо хэмээн эрдэмтэд онцолж байна.


Сансарт байрлах молекулууд цацраг идэвхт туяаг тодорхой хэмжээгээр шингээсний дараа эргүүлж өөрсдөөсөө ялгаруулж эхэлдэг. Энэ нь тэдгээрийг хэдэн тунамал (квадрилион) километрийн зайнаас ч тодорхойлох боломжийг олгожээ. Химийн ихэнх урвалууд дэлхийн нөхцөлд усан дотор явагддаг бол сансарт тоосонцорын жижиг хэсгүүдийн гадарга дээр явагдах боломжтой юм.

Ус, формальдегид, метан, аммиак, нүүрсхүчлийн давхар ислийн молекулууд сансарын тоосонцорын үүлний жижиг хэсгүүдийн гадарга болон дотор нь агуулагддаг. Тоосонцорын хэсгүүд хоорондоо мөргөлдөх үед сахар мэтийн илүү нарийн нийлмэл бодисууд нийлэгжихэд хүрэлцэх энергээр хангагддаг байна. Эдгээр материалууд нь сүүлт од зэрэг сансарын биетүүдэд тээгдэн дэлхийд ирж, амьдрал үүсгэх нэгэн нөхцөл болсон гэж үздэг.

Сансарт амьдралын түүхий эд бүрэлдэн тогтож, тэдгээр нь дэлхийд хүртэл тээвэрлэгдэн ирдэг юм бол сансар огторгуйн хаа нэгтээ дэлхийнхтэй төстэй орчны нөхцөл бүрэлдсэн тохиолдолд тэнд шинээр амьдрал үүсэн бий болох боломжтой хэмээн дүгнэж болно. Тэгвэл НАСА-гийн эрдэмтэд нэгэн ховор төрлийн солироос бактерийн ул мөрийг илрүүлэв. CI1 солироос дэлхий дээрх ерөнхий төрөл зүйлүүдтэй тун ойролцоо бүтэц бүхий цианобактерийн үлдэгдлийг илрүүлжээ.


Иймд харь гаригийн бактерууд олон мянган жилийн турш сансарын уудмыг туулан, дэлхийд амьдрал үүсгэхэд хүргэсэн хэмээн эрдэмтэд таамаглах болов. Амьдралын түүхий эд болох материалуудаас гадна бусад оддын системд үүссэн зарим өндөр түвшний микро организмууд сансарын биетээр тээвэрлэгдэн дэлхийд ирж, амьдрал үүсгэх боломжтой тухай Астробиологи сэтгүүлд нийтлэгдсэн өгүүлэлд дурджээ. Өөрөөр хэлбэл бид харь гаригийнхны үр удам байх магадлалтай юм.

Гэхдээ энэхүү таамаглал математик тооцооллоор ч бас давхар батлагдаж байна. Нарны аймаг үүсэн бий болсоны дараахан нар өөрийн ойрын төрлүүдтэй одоогийнхоос илүү ойрхон зайд байрлаж байв. Иймд тэдгээрийн хооронд бичил биетүүдийг агуулах хэлтэрхийнүүд тээвэрлэгдэн хүрэх боломж өндөр байжээ. Симуляцийн тусламжтайгаар хийсэн судалгаагаар өөр нарны системээс ирсэн тэнгэрийн биетийн 10000 хэлтэрхийнээс 5 -12 ширхэг нь бусад гаригуудад татагдан унах боломжтой гэсэн үр дүн гарсан байна.


Тодруулбал 10 - 90 сая жилийн хугацаанд 10 кг-аас дээш жинтэй, 100 их наядаас 30 тунамал хэлтэрхий унах боломжтой ажээ. Тэдгээрийн хамт тээвэрлэгдэн ирсэн бичил биетүүд амьдрахад тохиромжтой усан орчин бүрэлдэн тогтох үед дэлхийн амьдралын анхдагчийн үүрэг гүйцэтгэсэн байх магадлал өндөр юм. Нарны аймаг үүссэнээс хойш 135 - 535 сая жилийн хооронд нарыг үүсгэсэн оддын бөөгнөрөл аажим задарчээ.

Харин 288 сая жилийн дараа дэлхийн гадарга усаар бүрхэгдэж, харь гаригийн бактерийг хүлээн авах боломжтой болсон гэж үздэг. Тэгвэл дэлхийн түүхэн дэх амьдралын хамгийн эртний цаг үед хамаарах олдворыг саяхан илрүүлээд байна. Австралийн баруун хойд хэсгийн Пилбара бүс нутгаас олдсон бактерийн дардас хэлбэрийн үлдэгдэлд тулгуурлан түүний насыг  ойролцоогоор 3.5 тэрбум жил хэмээн тогтоогоод байна.

эх сурвалж, gizmag болон бусад

Сонигийн алдагдал 75%-иар буурна

Сони компаний ирэх 4 - 12 сарын нийт алдагдлын хэмжээ 75%-иар буурч, оны эцсийн дүнгээр ашигтай ажиллах төлөвтэй байна. Үүрэн төхөөрөмжүүд, киноны салбарын хэрэглээний өсөлт болон LCD дэлгэц, видео тоглоомын төхөөрөмжийн худалдааны бууралтыг тогтоон барьсан явдал нь нийт борлуулалтын хэмжээг 3.6 %-иар нэмэгдүүлэн, 5.07 их наяд иен (54.17 тэрбум доллар)-д хүргэнэ хэмээн тус компани мэдэгдэв.

Мөн сүүлийн саруудад иений ханш тогтвортой буурч байгаа нь санхүүгийн баланс ашигтай гарахад ихээхэн нөлөөлсөн гэдгийг ч онцолж байна. Япон улсын үйлдвэрлэлийн салбарын "толгойны өвчин" болоод байсан иений ханшны өсөлт нь компаниудын гадаадад өрсөлдөх чадварыг бууруулж, их хэмжээний алдагдалд ороход хүргэж байсан юм. 2011 оны эцсээр 1 доллар 75 иентэй тэнцэж дээд амжилт тогтоож байсан бол өнгөрсөн мягмар гаригийн азийн зах зээлийн ханшаар 93.58 иен болоод байна.

Сони компани ирэх 12 сар хүртэлх 8 сарын хугацаанд алдагдлын хэмжээ 201.4 тэрбум иенд хүрнэ хэмээн оны эхээр тооцоолж байсан бол иений ханшны уналтын нөлөөгөөр 50.9 тэрбумд хүрч буурна хэмээн тооцжээ. Харин ирэх 3 сар хүртэлх санхүүгийн жилд 6.6 их наяд иений борлуулалт хийж, иений ханшны "тааламжтай" уналтын ачаар 20 тэрбум иений ашигтай ажиллах төлөвтэй байна.

Тус компани хэрэгжүүлж буй зохион байгуулалтын өөрчлөлтын төлөвлөгөөний дагуу Манхаттен дахь оффисын барилгаа 1.1 тэрбум доллараар худалдах тухай өмнө нь мэдэгдэж байсан. Уг төлөвлөгөөний хүрээнд хэдэн мянган ажлын байрыг цомхотгон, химийн салбар үйлдвэрийг зарж, камер болон Олимпус компанитай хамтарсан эмнэлгийн төхөөрөмжийн технологид 50 тэрбум иений хөрөнгө оруулалт хийх юм.

Иений ханшны өсөлтөөс үүдэн голлох экспортын зах зээл буурсанаас Японы электроникийн компаниуд их хэмжээний алдагдалд орж байсан юм. Мөн телевизорийн үйлдвэрлэл зэрэг салбарт гадаадын компаниудтай хийж буй ширүүн өрсөлдөөн, стратегийн шинж чанартай алдаанууд нь санхүүгийн байдал хүндрэхэд тус тус нөлөөлжээ. Эдгээрээс гадна газар нутгийн маргаан сэргэснээс үүдэн Хятадын хэрэглэгчид Япон улсад үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүний хэрэглээнд хязгаарлалт тогтоосан явдал ч бас нөлөөлөв.

Харин Шарп, Панасоник компаниудын нийт алдагдал өнгөрөгч 12 сар хүртэлх 9 сарын хугацаанд 11 тэрбум долларт хүрсэн тухай мэдэгдэж байсан боловч санхүүгийн байдал нь мөн адил сайжирч байгааг онцолж байна. Сони компаний хувьцааны ханш өнгөрсөн жил 1000 иенээс буурч, волкман тоглуулагч худалдаалж эхэлсэн үеэс хойших хамгийн доод хэмжээнд хүрээд байсан бол өнгөрөгч мягмар гаригийн Токиогийн бирж дэх хаалтын ханш нь 1519 иенд хүрчээ.


эх сурвалж, physorg